6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamı nedir?
Kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine,
çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanları kapsar.

Kimler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında değildir?
Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel
kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri, afet ve acil durum
birimlerinin müdahale faaliyetleri, ev hizmetleri, çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına
mal ve hizmet üretimi yapanlar ve hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında,
iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetlerinde
çalışanlar kapsamda değildir.

Kamu kurumlarının, çalışanları için iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sağlama yükümlülüğü var
mı?
Evet. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile getirilmiş olan çalışan tanımıyla; kamu veya özel
sektör ayrımı yapılmaksızın çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm istihdam edilenler Kanun
kapsamına alınmıştır. İşverenin genel yükümlülükleri, Kanunun özellikle 4 üncü maddesinde
düzenlenmiş olup diğer maddelerde de işverenler için yükümlülükler bulunmaktadır.
Bu bağlamda, Kamu kurumlarındaki çalışanlar için de idarenin, yürürlük tarihlerini dikkate alarak, iş
sağlığı ve güvenliği hizmeti sağlama yükümlülüğü mevcuttur.

Kamu kurumlarının 6331 sayılı Kanun uyarınca diğer yükümlülükleri nelerdir?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile getirilmiş olan çalışan tanımıyla; kamu veya özel sektör
ayrımı yapılmaksızın çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm istihdam edilenler Kanun kapsamına
alınmıştır. İşverenin genel yükümlülükleri, Kanunun özellikle 4 üncü maddesinde düzenlenmiş olup
diğer maddelerde de işverenler için yükümlülükler bulunmaktadır. 6331 sayılı Kanun; 30.12.2012
tarihinden itibaren bütün işverenlere aşağıda özetlenen yükümlülükleri getirmiştir:
İşyerinde risk değerlendirmesi yapılması, (Md. 10)Acil durum planlarının hazırlanması, yangınla mücadele ve ilk yardım çalışmalarının yapılması, (Md.
11)
Tahliye planının yapılması, (Md. 12)
İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildiriminin yapılması, (Md. 14)
Sağlık gözetiminin gerçekleştirilmesi, (Md. 15)
Çalışanların bilgilendirilmesi, (Md. 16)
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesi, (Md. 17)
Çalışan temsilcisinin/temsilcilerinin görevlendirilmesi, (Md. 20) .
Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde iş
sağlığı ve güvenliği kurulu kurulması, (Md. 22)
Diğer işverenler ile İSG çalışmalarında koordinasyonun sağlanması, (Md, 23)
Kısaca 6331 sayılı kanunda geçiş süresi tayin edilen 6 ve 7 inci maddesi dışında belirlenen işveren
yükümlülüklerinin tamamına ve alt düzenlemelerle getirilen yükümlüklere kamu kurumları da uymak
zorundadır

Kamu kurumlarında, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli
görevlendirilmesine ilişkin yürürlük tarihleri nedir?
12.07.2013 tarihli ve 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişiklikle birlikte iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili
olarak 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 38 inci maddesinin kamu kurumları için
yürürlük tarihleri aşağıda belirtilmiştir:
1. 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında elliden az çalışanı olan kamu kurumları için 01.07.2016
tarihinden itibaren başlayacaktır.
2. 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında devamlı olarak elli ve daha fazla çalışanı olan kamu kurumları
için tehlike sınıfına bakılmaksızın, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli
çalıştırma yükümlülüğü 02.08.2013 tarihinden itibaren başlamıştır.
3. Sayı sınırı olmaksızın kamu kurumlarındaki 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında olmayan diğer
çalışanlar için iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli çalıştırma yükümlülüğü
01.07.2016 tarihinden itibaren başlayacaktır. Kanunun öngördüğü diğer yükümlülükler ise kamu için
de 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Kamu dışında diğer işverenler için 6331 sayılı Kanun uyarınca iş güvenliği uzmanı, işyeri
hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirilmesine ilişkin yürürlük tarihleri nedir?
6331 sayılı Kanun Madde 38 – (1) Bu Kanunun;
a) 6 ve 7 nci maddeleri;
1) 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81 inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile
50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2016 tarihinde,
2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/1/2014 tarihinde,
3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra,
b) 9, 31, 33, 34, 35, 36 ve 38 inci maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve geçici 8 inci
maddeleri yayımı tarihinde,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, yürürlüğe girer.

Birimlerin tehlike sınıfı nasıl belirlenir?
İşyerinizin (minimum) 23 haneli olan SGK Sicil Numarasının en başından 2.3.4. ve 5 karakterleri iş
kolu kodu/faaliyet kodu/ tescil kodu olarak isimlendirilir. Bu 4 haneli kod sizin esas faaliyetinizi
tanımlamaktadır. Bu 4 lü kodu 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı (Değ. 4/2/2014 - 28903) Resmi
Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları
Tebliğinde bulduktan sonra, 4 lü iş kolu konunun altında yazılmış faaliyetlerden yaptığınız işi en iyi
tanımlayan kod seçilir. Seçtiğiniz kod 6 lı NACE kodunuz, karşısında yazan tehlike sınıfı da
işyerinizin tehlike sınıfıdır.
Dörtlü tescil kodu/iş kolu kodunun esas işe karşılık gelmediği durumlarda SGK İl Müdürlükleri veya
Sosyal Güvenlik Merkezlerine başvurarak tescilin değiştirilip NACE Altılı Faaliyet kodunun yeniden
seçilmesi gerekmektedir.
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğine “Mevzuat” bölümünden
ulaşabilirsiniz.

İşveren, iş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimini nasıl yapar?
İşveren; iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde ve sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri
hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını da, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü
içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

Kamu çalışanları için iş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi nasıl yapılır?
6331 sayılı Kanun un "İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi" başlıklı 14 üncü
maddesinin ikinci fıkrasında; “İşveren, iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde, sağlık hizmeti
sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten
itibaren üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur.” hükmü yer almaktadır. Bu
hüküm kapsamında, kamu çalışanları için yapılacak bildirimlere yönelik henüz elektronik bir sistem
oluşturulmadığından, bildirimlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak yapılması gerekmekte
olup söz konusu sistemin kurulmasına ilişkin çalışmalar da sürdürülmektedir.

Hangi işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmalıdır?
31/12/2012 tarihi itibariyle çalışan sayısı ve tehlike sınıfı farkı gözetmeksizin tüm işyerlerinde risk
değerlendirmesi yapılacaktır.

Risk değerlendirmesi kimler tarafından yapılır?
Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi
ekibi aşağıdakilerden oluşur.
a) İşveren veya işveren vekili.
b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.
c) İşyerindeki çalışan temsilcileri.
ç) İşyerindeki destek elemanları.
d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar,
mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar
İşyerine ait risk değerlendirmeleri kurulan bu ekip tarafından gerçekleştirilmelidir. Hazırlanan
raporların her sayfası ekip üyeleri tarafından paraflanır ve en son onaylanır.

Devlet memurlarının iş güvenliği uzmanlığı yapabilme durumu nasıldır?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi çalışanlar, Kanun hükümleri gereğince özel sektöre ait
işyerlerinde çalışamazlar. Devlet memuru veya kamu görevlisi olup iş güvenliği uzmanlığı
sertifikasına sahip olanlar, 6331 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin yedinci fıkrasına istinaden kamu
kurum ve kuruluşlarında iş güvenliği uzmanı olarak (01.07.2016 tarihinden itibaren) görev alabilirler.

Çırak ve stajyerlere iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmesi gerekiyor mu?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu
işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerlerde dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına
faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanmaktadır. Söz konusu Kanun ile çırak ve stajyerlerin
kapsama dâhil edilerek mesleki risklerden korunmaları ve sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmaları
güvence altına alınmıştır. (Ek: 10/9/2014-6552/16 md.) Birinci fıkranın (a) bendine göre yapılacak
görevlendirme süresinin belirlenmesinde 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile
4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak
ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dâhil edilmez.

Çalışan temsilcisi sayısı nasıl belirlenir?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 20. maddesine göre işveren; işyerinin değişik
bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek
kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla,
aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir:
a) İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir.
b) Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki.
c) Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç.
ç) Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört.
d) Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş.
e) İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı.
İş Sağlığı Ve Güvenliği İle İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri Ve Seçilme Usul Ve Esaslarına
İlişkin Tebliğ’de çalışan temsilcisinin nitelikleri, seçimi veya atanmasına ilişkin usul ve esaslar yer
alır. Adı geçen tebliğe mevzuat bölümünden ulaşabilirsiniz.

Birimimde İş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmak zorunda mıyım?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 22. maddesine göre “elli ve daha fazla” çalışanın
bulunduğu ve “altı aydan fazla” süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde kurul oluşturmak
zorunludur. Her iki şartı bir arada sağlayan işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda
bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını
uygular.
İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelikte kurulların oluşumu, görev ve yetkileri,
çalışma usul ve esasları ile birden çok kurul bulunması halinde kurullar arasında koordinasyon ve
işbirliği yöntemleri yer alır. Adı geçen yönetmeliğe mevzuat bölümünden ulaşabilirsiniz.

İş sağlığı ve güvenliği kurulu kimlerden oluşur?
Kurul aşağıda belirtilen kişilerden oluşur:
a) İşveren veya işveren vekili,
b) İş güvenliği uzmanı,
c) İşyeri hekimi,
ç) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi,
d) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,
e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,
f) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci.

Aynı işverene ait işyerlerinde İSG hizmetlerinin organizasyonu nasıl gerçekleşir?
Kurul aşağıda belirtilen kişilerden oluşur:
a) İşveren veya işveren vekili,
b) İş güvenliği uzmanı,
c) İşyeri hekimi,
ç) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi,
d) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,
e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,
f) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci.